Forsætisráðherra: Heildstæð nálgun eða ekki?

Sigmundur Davíð er í Líbanon og skoðar flóttamenn og flóttamannabúðir.  Hann furðaði sig á skrítnum veruleika, fjölda varðliða með byssur.  Honum var sagt að þetta væru Palestínumenn.  Og var hissa.   
Þeir sem hafa kynnt sér þróunina seinustu árin fyrir botni Miðjarðahafs eru ekki hissa.

„Ég hitti svo for­sæt­is­ráðherra Líb­anon og for­seta þings­ins. Þeir lýstu hinni flóknu póli­tísku stöðu sem hér er uppi. Til dæm­is hef­ur ekki enn tek­ist að kjósa for­seta nú átján mánuðum eft­ir að kosn­ing­ar áttu að fara fram.
Þetta var mjög áhuga­verð lýs­ing á þeim enda­lausu álita­efn­um sem menn standa frammi fyr­ir í þessu landi, en hér var auðvitað borg­ara­styrj­öld í fimmtán ár. Svo hafa þeir verið að reyna að byggja sig upp en mæta hverju áfall­inu á fæt­ur öðru, núna síðast þess­um mikla straumi flótta­fólks sem leggst gríðarlega þungt á þetta litla land.“

Einu sinni var Líbanon friðsamasta svæði þessa heimshluta.  En það breyttist, fyrst með flóttamannastraumi Palestínu þegar Ísraelsmenn smöluðu þeim í burtu.  Svo voru innanlandsátök og borgarastyrjöld, svo komu átök Ísraelsmanna og allra þjóðanna umhverfis þá. Og inngrip Sýrlendinga í nafni Arababandalagsins. Ásamt endalausum skærum Ísraels og Palestínumanna.  Svo komu Íraksinnrásirnar, svo upplausn Íraks, loks Sýrlandsátökin sem virðast ætla að verða endalaus og ný samtök sem vilja afgreiða málin á óhugnanlegan hátt, svokölluð ISIS eða Daesh .  Þetta er svo flókið spil að endalaust væri að reyna að skýra það og samt væri enginn sammála.

„Ný upp­lif­un fyr­ir Íslend­ing“

„Þetta er í raun­inni bara hverfi í borg­inni. Þetta eru eng­in tjöld eða slíkt held­ur fjöldi húsa þar sem mjög þröng­ar göt­ur ganga á milli. Hverfið var ætlað þrjú þúsund manns en þeir segja að þar búi nú um tutt­ugu og tvö þúsund. Innviðir eru laskaðir, vatnið óhreint og raf­magn með þeim hætti að tug­ir íbúa hafa lát­ist á und­an­förn­um árum af völd­um raf­losts. Enda sá maður bara raflagn­irn­ar al­veg þvers og kruss yfir göt­urn­ar, hang­andi þar laus­ar.“
Þegar komið var í búðirn­ar skildi líb­anska ör­ygg­is­gæsl­an við hóp­inn, en með Sig­mundi í för voru
„Við tóku vopnaðir Palestínu­menn, sem virðast vera nokk­urs kon­ar lög­gæsla í þess­um búðum. Ein­hverj­um tald­ist svo til að þarna væru að minnsta kosti fjöru­tíu menn vopnaðir hríðskota­byss­um þar sem við geng­um um göt­urn­ar. Það var svo­lítið ný upp­lif­un fyr­ir Íslend­ing,“ seg­ir Sig­mund­ur.
„En þeir vildu auðvitað koma í veg fyr­ir að eitt­hvað færi úr­skeiðis, enda voru með í för leiðtog­ar þessa sam­fé­lags og sendi­herra Palestínu hér í land­inu.“

Það er rétt sem forsætisráðherrann sagði að það væri allt annað að vera innan um þennan veruleika.  Stríð fyrir okkur er ansi fjarlægur veruleiki, svo við eigum að lýsa okkur stikkfría frá þeim veruleika. Mér finnst að maður þurfi ekki einu sinni að segja það.  Palestínumenn hafa haft heil landsvæði í Líbanon í áratugi. Þeir voru hraktir úr sínum heimahögum.  Nú hafa bæst við Írakar, Kúrdar og Sýrlendingar. Við eigum að gera það litla sem við getum gert. Hvort það sé heildstæð nálgun frekar hjá okkur en öðrum.  Allt er svo flókið.  En við þurfum að gera mikið meira en við gerum í dag.  Bæði mað því að taka fólk úr flóttamannabúðum og fólk sem hefur lagt í Pílagrímsgöngu yfir þvera Evrópu, til að komast á svæði þar sem er friður þar sem fólk getur séð fyrir sér, komið börnum sínum til manns og mennta.  Nú eru að hefjast friðarviðræður, auðvitað vonum við það besta, en það eru ótal refir þar á ferð, og margir hugsa meira um sína hagsmuni en um þetta aumingja fólk sem við sjáum daglega í fjölmiðlum.   

„Mér fannst ánægju­legt að skynja að marg­ir eru vel upp­lýst­ir um þátt­töku Íslands í aðgerðum hér og ánægðir með þá heild­stæðu nálg­un sem við á Íslandi höf­um haft að leiðarljósi, að gera fólki kleift að koma beint úr flótta­manna­búðunum til Íslands í stað þess að leggja í hættu­för um Evr­ópu, og á sama tíma að styðja við starfið hér.“
Hann seg­ir marga hafa haft áhyggj­ur af því að lönd nærri Sýr­landi myndu falla í gleymsku á meðan mikið streymi flótta­manna til Evr­ópu ætti all­an hug stjórn­valda.
„En eins og all­ir sem ég hef hitt í dag hafa rétti­lega sagt, eina leiðin til að draga úr straumn­um til Evr­ópu er að gera fólki kleift að búa hér.“

Auðvitað vill fólk helst búa á sínum heimaslóðum þótt goðsagnir um auð blindi marga, en það er ansi langt í land að byggja upp aftur.  Það er ótrúlegt hvernig búið er að fara með þessar slóðir, aðallega í Sýrlandi og Írak.  Og hver á að borga þann brúsa?  Það er langt þangað til heimurinn fer að ræða það.

Viðtalið við Forsætisráðherrann sem vitnað í  er úr mbl.is 1.1.2016.