Kvikmyndir: Tveir meistarar kveðja Scola og Rivette

Tveir meistarar kvöddu heiminn seinustu vikuna:  Ítalski leikstjórinn Ettore Scola og Jacques Rivette sá franski, báðir á níræðisaldri.

Scola var nokkurs konar arftaki neórealismans ítalska, hann lærði hjá Vittorio de Sica, og blandaði allan sinn feril saman þróuninni í ítölsku þjóðfélagi við kaldhæðni og drama.  Margar af myndum hans urðu mjög vinsælar á Ítalíu en nokkrar náðu útbreiðslu um heiminn.  Sérstaklega Við sem elskuðum hvert annað svo mikið, þar sem fjallað er um þróun landsins frá seinni heimsstyrjöldinni  og fram til áttunda áratugs seinustu aldar með því að segja frá þremur vinum og örlögum þeirra í í blíðu og stríðu.  Mig minnir að hún hafi verið sýnd hér heima á sínum tíma. Ég sá hana í Svíþjóð á námsárum mínum, hún er klassíker, húmanístisk og kaldhæðin.   Önnur mynd sem náði heimsútbreiðslu var Einstakur dagur með Marcello Mastrioanni  og Sophia Loren, gífurlega góð mynd, þar sem lýst er einum einstökum degi í lífi húsmóður og samkynhneigðs manns sem eru heima í háhýsi meðan allir eru farnir til að taka á móti Hitler sem var í heimsókn hjá Mussolini 1938, ef ég man rétt.  Nóttin í Varennes var sýnd sem mánudagsmynd í Háskólabío, gerð í Frakklandi um flótta Lúðvíks XVI í frönsku stjórnarbyltingunni. Scola var hættur fyrir nokkkrum árum í kvikmyndum en sneri til baka í hitteðfyrra og grði heimildarmynd um Federico Fellini kollega sinn.  

Rivette var alltaf fyrir elítukvikmyndahópinn, hann var einn af hugmyndahöfundum Nýbylgjunnar frönsku og var í gegnum kvikmyndatímaritið Cahier de Cinema gífurlegur áhrifavaldur að endurmeta Hollywoodleikstjóra sem höfðu ekki vakið verkðskuldaða athygli og fékk vini sína François Truffaut, Jean-Luc Godard, Éric Rohmer, Claude Chabrol til að fara sjálfir að gera og stjórna myndum. Fyrstu myndir hans voru sýndar hérna heima í kvikmyndaklúbbum og sjónvarpi: Paris nous appartient, París tilheyrir okkur,  L'amour fou, La religieuse og Céline et Julie vont en bateau. Eina mynd hans sem náði mikilli útbreiðslu var La religieuse , Nunnan, sem var bönnuð í Frakklandi og varð skandall ársins. En það var sem ritstjóri Cahiers og hugmyndafræðingur sem hans verður minnst.  Við minnumst þeirra með hlýju.

     

Frábærir tónleikar og listamannalíf.....

Það var spennai Hörpu í gærkvöldi. Sinfonían á Myrkum músíkdögum, 4 verk 2 endurflutt, 2 frumflutt. Öll góð sum frábær. Flautukonsert Áskels Mássonar, flottur og ljóðrænn. Svo var Píanókonsert Þórðar Magnússonar í flutningi Víkings Heiðars. Við sem höfum fylgst með tónlistar og tónsköpunarferli í 30 ár vorum með smá fiðring. En .... verkið í 3 köflum var einfaldlega frábært, píánóleikarinn fékk að njóta sín, hljómsveitin líka undir stjórn Daníels Bjarnasonar. Allt var byggt upp af einföldu þjóðlagsstefi íslensku. Til hamingju öll. Þetta var æðislegt !!!

Það er mikil gróska í tónlistarlífi á Íslandi um þessar mundir.  Þeir sem vilja eyða þessu lífi lista og menningar(meirihluti Framsóknar og Sjálfstæðismanna) er þeir sem vilja sjá þetta hverfa, fækka tónleikum í Hörpu gera lífið hjá okkur fábreyttara.  Sjá æ fleiri flytja í burtu vegna fátæklegs lífs hér á Hjara veraldar.  Allt vilja þeir gera til að auðmenn fái fleiri krónur í vasann.  Útgerðarmenn, hlutabréfseigendur, hálaunafólk.  Slíkt fólk getur auðvitað þrammað til útlanda til að njóta listar ef það hefur áhuga á því.  Ég er í hópi venjulegra ellilífeyrisþega.  Ef menning og listir eiga ekki að verða styrkt af ríkinu (niðurgreidd segja sumir) þá hækka miðar  um meira en helming.  Listafólk fær sér búsetu í öðrum löndum, þúsundir missa vinnu í hliðaratvinnugreinum.  Gamalt fólk veslast upp og deyr fyrr.  Listir skaffa ansi mörgum vinnu.  Þeir sem halda að allt gangi út á að lifa á því að koma og fara í og úr vinnu og hlamma sér fyrir framan sjónvarpið (með útlenskri dagskrá að sjálfsögðu) þeir vita ekki hvað þeir eru að hugsa.  Ef þeir halda að listamenn séu á móti þeim í pólitík og þetta sé til að hefna sín á þeim þá ættu þeir að hugsa sinn gang.  Byggja upp líf sem hentar öllum þá kjósa listamennirnir kannski flokkana þeirra með tímanum!  

AÐ njóta lista er að njóta lífsins.  Hvort sem það er klassísk músík, Bubbi, Björk og alþýðutónlistarmanna og jassara (flestir hámenntaðir á sínu sviði), að lesa góðar bækur, horfa á myndlist, taka þátt í námskeiðum og sköpun.  Allt þetta gefur lífinu fyllingu.  Geri okkur að betri manneskjum.